Hàn the và những hiểm họa khôn lường bạn cần biết

Hàn the, một hợp chất hóa học quen thuộc, ẩn chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe con người. Mặc dù bị cấm sử dụng trong chế biến thực phẩm, hàn the vẫn được một số người dùng vì những lợi ích nhất định của nó. Tuy nhiên, việc lạm dụng hàn the có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về hàn the, từ định nghĩa, ứng dụng đến tác hại và cách phòng tránh.

Hàn the là gì?

Hàn the, hay còn gọi là borax, là một hợp chất hóa học có dạng tinh thể màu trắng đục, không mùi, không vị và dễ tan trong nước. Về mặt hóa học, hàn the là muối của axit boric (H3BO3). Trong dân gian, hàn the còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như băng sa, bồng sa, nguyên thạch. Ngày nay, nó được thương mại hóa dưới các tên như natri tetraborat hay sodium tetraborate.

Ứng dụng đa dạng của hàn the

Nhờ đặc tính diệt khuẩn, khử mùi và tẩy rửa, hàn the được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống.

Trong gia đình

Hàn the là một trợ thủ đắc lực trong việc vệ sinh nhà cửa. Bạn có thể sử dụng nó để diệt kiến, gián, rệp bằng cách trộn với đường và đặt ở các góc khuất. Ngoài ra, hàn the còn giúp đánh bóng nồi chảo, loại bỏ nấm mốc và tẩy sạch toilet một cách hiệu quả.

Trong công nghiệp và y học

Trong công nghiệp, hàn the là thành phần quan trọng trong sản xuất thủy tinh, men sứ, bột giặt, chất tẩy rửa và thuốc diệt côn trùng. Trong y học, hàn the được sử dụng với liều lượng nhỏ để bôi ngoài da, nhỏ mắt, súc miệng trong các trường hợp viêm da, viêm răng lợi, đau mắt.

Trong mỹ phẩm và đồ chơi

Hàn the còn được sử dụng trong mỹ phẩm như một chất nhũ hóa, chất đệm và chất bảo quản trong các sản phẩm chăm sóc da, dầu gội, kem dưỡng. Bên cạnh đó, nó cũng là thành phần chính trong món đồ chơi slime được nhiều trẻ em yêu thích.

Trong thực phẩm: Lợi bất cập hại

Mặc dù có khả năng hạn chế lên men, chống nấm mốc và diệt khuẩn, hàn the lại bị cấm sử dụng trong thực phẩm. Tuy nhiên, vì lợi nhuận, nhiều người vẫn lén lút sử dụng hàn the để bảo quản thực phẩm, làm tăng độ dẻo dai, màu sắc hấp dẫn cho giò chả, hủ tiếu, bánh tráng… Đây là một hành vi vô cùng nguy hiểm, gây hại trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

Tác hại nghiêm trọng của hàn the đối với sức khỏe

Việc sử dụng hàn the không đúng cách, đặc biệt là trong thực phẩm, có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Theo bác sĩ Trương Hoài Anh, hàn the có thể gây ngộ độc cấp tính và mãn tính, thậm chí dẫn đến tử vong.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Người có đường ruột yếu khi ăn phải thực phẩm chứa hàn the dễ bị tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa. Về lâu dài, hàn the sẽ tích tụ trong gan, gây hại gan và suy nhược cơ thể.

Gây hại cho hệ thần kinh và thận

Hàn the có thể kích thích hệ thần kinh, gây trầm cảm. Thận phải làm việc quá tải để lọc bỏ chất độc từ hàn the, dẫn đến suy yếu và rối loạn chức năng thận.

Các tác hại khác

Hàn the còn gây ra nhiều tác hại khác như rụng tóc, rối loạn kinh nguyệt và đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em và thai nhi. Việc tiếp xúc, hít hoặc tiêu thụ hàn the có thể gây kích ứng da, phát ban, buồn nôn, khó thở, rối loạn nội tiết tố và giảm khả năng sinh sản.

Ngộ độc hàn the: Cấp tính và mãn tính

Ngộ độc hàn the xảy ra khi cơ thể hấp thụ quá nhiều hàn the, có thể ở dạng cấp tính hoặc mãn tính.

Ngộ độc cấp tính

Ngộ độc cấp tính thường xảy ra sau 6-8 giờ tiêu thụ hàn the với liều từ 15-30g borax hoặc 2-5g axit boric. Các triệu chứng bao gồm co giật, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa, đau cơ, chuột rút và có thể gây tử vong sau 36 giờ.

Ngộ độc mãn tính

Ngộ độc mãn tính xảy ra khi hàn the tích tụ trong cơ thể, gây rối loạn và suy giảm chức năng của nhiều bộ phận. Các triệu chứng bao gồm ăn không ngon, sụt cân, nôn mửa, tiêu chảy nhẹ, nổi mẩn đỏ, rụng tóc, co giật, động kinh, suy thận, suy gan và suy nhược cơ thể không thể phục hồi.

Nhận biết và xử trí ngộ độc hàn the

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu ngộ độc hàn the là vô cùng quan trọng để có biện pháp xử trí kịp thời.

Dấu hiệu ngộ độc cấp tính

Các triệu chứng ngộ độc hàn the cấp tính bao gồm: Co giật, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa, đau cơ, chuột rút, nhức đầu, chóng mặt, nhịp tim nhanh, sốc trụy mạch, phát ban, tróc da, suy thận, da xanh tím, hôn mê, hoang tưởng.

Dấu hiệu ngộ độc mãn tính

Các triệu chứng ngộ độc hàn the mãn tính bao gồm: Ăn không ngon, sụt cân, nôn mửa, tiêu chảy nhẹ, nổi mẩn đỏ, rụng tóc, da xanh xao, co giật, động kinh, suy thận, suy gan, suy nhược cơ thể.

Sơ cứu khi bị ngộ độc

Khi phát hiện người bị ngộ độc hàn the cấp tính, cần gây nôn ngay lập tức và gọi cấp cứu. Nếu người bệnh mất ý thức, hãy đặt họ nằm nghiêng và theo dõi cho đến khi được đưa đến bệnh viện.

Phòng tránh tác hại của hàn the

Để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, bạn nên cẩn trọng trong việc lựa chọn thực phẩm, tránh mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc, có dấu hiệu sử dụng hàn the như giò chả quá dai, bánh phở quá trong. Hãy là người tiêu dùng thông thái, nói không với thực phẩm chứa hàn the để đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh.